ZZ Leiden

Zorg en Zekerheid Leiden speelt sinds 2006 in de Dutch Basketball League, de hoogste competitie in Nederland. Sinds 2021 is er sprake van de BNXT League, een gecombineerde competitie met de Belgische topteams. Tot op heden heeft Zorg en Zekerheid Leiden vier landskampioenschappen veroverd (2011, 2013, 2021 en 2023), vier keer is de natonale beker, de zogenaamde Basketball Cup, in de wacht gesleept (2010, 2012, 2019 en 2023), vier keer werd Zorg en Zekerheid Leiden winnaar van de nationale SuperCup (2011, 2012, 2021 en 2023). In de eerste twee seizoen van de BNXT League (2022 en 2023) ging het kampioenschap naar Zorg en Zekerheid Leiden.

In het verleden is er in Leiden ook jaren topbasketbal gespeeld, met als beste resultaat het landskampioenschap van Parker Leiden in 1978, het eerste jaar dat er play-offs werden gespeeld.

Het streven van Zorg en Zekerheid Leiden is om structureel tot de top-4 van Nederland te behoren en mee te strijden om de drie prijzen die Nederland telt. Daarnaast wil Zorg en Zekerheid Leiden ook structureel meedoen aan Europese competities. In het seizoen 2018/2019 bereikte de Leidse ploeg de laatste zestien va de FIBA Europe Cup. Dat werd in het seizoen 2021/2022 ruimschoots overtroffen. Zorg en Zekerheid Leiden schopte het in dat seizoen tot de halve finale.

Een presterend eredivisieteam kan niet zonder een goede jeugdopleiding. De jeugdteams spelen allemaal op het hoogste niveau. BS Leiden heren 1 speelt in de promotiedivisie, wat voor sommige spelers een springplank kan zijn naar het eerste team van Zorg en Zekerheid Leiden.

Grootste clubs van Nederland

BS Leiden behoort tot de grootste verenigingen van ons land. Mede door de aanzuigkracht van het topbasketbal van Zorg en Zekerheid Leiden is het aantal leden de afgelopen jaren gestegen tot meer dan 600.

Gymleraar

De omvang van de vereniging, maar vooral ook de daarmee gepaard gaande successen geven aan dat basketbal in Leiden in goede grond staat. Het plantje werd gepoot door gymleraar Ton Kallenberg van het Bonaventura Lyceum en de aan die school verbonden pater Gelauff. We schrijven dan 23 september 1958.

In de jaren zestig speelde het eerste team al in de eredivisie. Vanwege het ontbreken van een goede zaal werd uitgeweken naar Den Haag om daar de thuiswedstrijden te spelen. In 1968 werd de Vijf Meihal geopend en in gebruik genomen. De hal zou een onderkomen moeten bieden tot 1988, maar is anno 2019 nog steeds in gebruik.

De eerste Amerikaan deed in de beginjaren zeventig zijn intrede: Wayne Denham. Later kwam de Amerikaanse trainer Harry Pappas. Ook kwam er reclame op de trainingspakken en was er een aparte penningmeester voor Heren 1. De sensationele wedstrijden van Heren 1 tegen met name Transol RZ en Punch Delft trokken zoveel publiek, dat de brandweer moest ingrijpen en een halt toeriep aan nog meer toeschouwers.
Het ging goed met Leiden. Jeugdkampen werden voor de jeugd georganiseerd door zelf nog jeugdige langharigen met opvallende namen als Rosdorff, Langezaal en Oltheten. Ook nu worden nog steeds jeugdkampen georganiseerd.

Halverwege het eerste vijfjarenplan, dat in 2006 werd ingezet, moest Zorg en Zekerheid Leiden een vaste waarde zijn in de eredivisie. Met een ploeg waar iedereen nog steeds rekening mee houdt en waar de stad Leiden nog steeds trots op kan zijn. De tijd heeft geleerd dat de geschiedenis zich kan herhalen. Want welke Leidenaar van 50 jaar en ouder herinnert zich niet de gouden tijden van Parker in een volle Groenoordhal, maar vooral in de altijd bomvolle Vijf Meihal? Dat laatste is ook nu weer regelmatig het geval. Leiden heeft het basketbal in zijn hart gesloten.

Parker tussen de grootmachten

Van een bescheiden provinciaalse ploeg, die het altijd moest afleggen tegen de ‘grootmachten’ uit Amsterdam en Haarlem, knalde BS Leiden, eerst nog gesponsord door Mercasol, in één keer door naar de top van Nederland. Met Parker werd de grootste basketbalsponsor uit die tijd binnengehaald en het succes liet niet lang op zich wachten. In het eerste jaar van Parker Leiden (het seizoen 1977/1978) werden de play-offs ingevoerd en direct werd de titel binnengehaald. Weliswaar was Den Bosch toen de nummer 1 van Nederland, maar in de halve finales sneuvelden de Brabanders tegen het Delftse Punch. Die ploeg werd daarna in drie duels geklopt door Parker. Voor de beslissende wedstrijd week Parker Leiden, waar Henny Blom de scepter zwaaide, uit naar het Rotterdamse Ahoy.

De Zoetemelk-jaren

In de jaren erna braken voor Parker de ‘Zoetemelk-jaren’ aan. Hoe goed er ook werd gespeeld, er was steeds één ploeg die een te hoge hindernis vormde op weg naar meer succes: Nashua Den Bosch. Parker werd de eeuwige tweede. Dat was vaak zuur, maar niettemin beleefde sportminnend Leiden prachtige tijden met grote wedstrijden, zowel nationaal als internationaal. Parker Leiden haalde in 1980 zelfs de halve finale van de Europa Cup III. Basketbal groeide ook in Nederland en de Vijf Meihal was meestal te klein. Er werd een aantal keren uitgeweken naar de Groenoordhallen, waar in april 1979 bijna 11.000 toeschouwers kwamen kijken naar een wedstrijd tussen Parker en (uiteraard) Nashua. Dat aantal toeschouwers is nog altijd een nationaal record.

Elmex

Maar aan alles komt een einde. Zo ook aan de sponsorperiode van Parker. Na vijf jaar was de inkt opgedroogd. Elmex nam het stokje over en bezorgde het Leidse basketbal nog drie mooie jaren. Hoogtepunt was het winnen van de prestigieuze Haarlem Basketball Week in 1983, een unieke prestatie voor een Nederlandse ploeg. Het sterke toernooi kreeg namelijk – tot in 2002 toen Astronauts won – altijd een buitenlandse winnaar, zoals Berloni Torino, Maccabi Tel Aviv, Asvel Villeurbanne en de nationale ploegen van Joegoslavië en Canada.

Einde periode eredivisie

Na Elmex kon geen grote eredivisiesponsor meer worden gevonden en dan ben je gezien in de top van het Nederlandse basketbal. Er werd een jaar sponsorloos meegedaan in de hoop een nieuwe grote geldschieter te vinden. Met louter Nederlandse spelers moest BS Leiden in de play-offs in een beslissende wedstrijd buigen voor Nashua Den Bosch. Een nieuwe geldschieter diende zich niet aan, waardoor BS Leiden na het seizoen 1985-86 de deur naar de eredivisie achter zich dicht moest trekken. Uitzendbureau Luba bood de ploeg vervolgens vijf waardige jaren in de promotiedivisie. Maar wat vooral bleef, waren de herinneringen aan mooie tijden, waarin Leiden als sportstad op de kaart werd gezet. Herinneringen aan barstensvolle zalen, een kolkende Vijf Meihal, waarin de temperatuur die van een sauna moeiteloos evenaarde.

Nieuw elan

De grote tijden mogen dan ruim achter ons liggen, ook in de eerste helft van deze eeuw werden er mooie successen geboekt. De junioren werden twee keer tweede van Nederland, het eerste team promoveerde naar de promotiedivisie, waarin het aan de top meedraaide en zelfs de Final Four haalde. Organisatorisch werd er succes geboekt met de Final Four van de junioren (3000 toeschouwers in twee dagen), eind 2005 met de eerste editie van The Tournament en op 5 en 6 mei 2006 de Final Four van de Promotiedivisie met wederom twee dagen een volle bak.

Niet alleen dromen

Maar het is in de sport hetzelfde als in de financiële wereld: ‘Resultaten uit het verleden…’ Je moet vooruit kijken. En dat is nu precies wat BS Leiden doet. Je mag best dromen van een terugkeer naar de top. Dat is in 2006 gebeurd, maar je moet het verblijf aan de top wel handen en voeten geven. Dat gebeurt bijvoorbeeld door het uitvoeren van een technisch beleidsplan, dat wordt uitgevoerd door de hele vereniging via de opleiding van eigen trainers.

Zowel jeugd als top

Vergelijk het maar met het technisch plan bij een club als Ajax. In alle leeftijdsgroepen wordt gekozen voor dezelfde aanpak, zodat de overgang van jong naar wat ouder en uiteindelijk naar de top geruisloos kan verlopen. Wil je dat kunnen bereiken, dan moet de jeugd een doel hebben, een voorbeeld. Een team aan de top van Nederland kan dat zijn. Het ultieme doel van iedereen met talent en ambitie.

En dat doel is sinds 2006 ingevuld. De jeugd weet nu dat het mogelijk is om de top van het basketbal in Nederland te bereiken. In de Dutch Talent League speelt een onder 21 team mee en als je echt goed bent, kun je aansluiting vinden bij het eerste team van Zorg en Zekerheid Leiden, dat inmiddels een vaste waarde in de top van de Dutch Basketball League is. Zo zijn Marijn Ververs en Lucas Kruithof  doorgestoten naar de hoofdmacht. Een stukje herkenbaarheid dat inspirerend werkt voor jongere spelers.